آیا زهر زنبور عسل خاصیت درمانی دارد

استفاده از زنبورها یا محصولات زنبور عسل برای درمان بیماری های پزشکی به عنوان Apitherapy شناخته شده است. این محصولات می توانند زهر زنبور عسل را نیز شامل شوند. Apitherapy در بسیاری از فرهنگ ها مورد استفاده قرار گرفته است. "زنبور عسل" یک اصطلاح عمومی است که از خانواده حشرات شناخته می شود.

زنبور عسل، زنبور کت زرد، هورنت و wasp متعلق به یک خانواده هستند و همه آنها توانایی تزریق سم از طریق یک زخم دردناک را دارند. زنبور عسل گونه ای است که معمولا برای زهر درمانی استفاده می شود.

در سال های اخیر، درمان با زهر زنبور عسل محبوبیت فراوانی یافته است. در حال حاضر در درمان بسیاری از بیماری های خودایمنی، از جمله آرتریت روماتوئید، لوپوس، اسکلرودرمی و MS استفاده می شود. در حال حاضر، بیش از 10،000 نفر که مبتلا به بیماری MS هستند از این روش درمانی استفاده می کنند.

محبوبیت این روش درمانی در ایالات متحده عمدتا به چارلز مورز، "مرد زنبور عسل"، که در سال 1930 برای اولین بار از درمان زهر زنبور عسل حمایت کرد، متکی بود. او پس از آنکه بیماری آرتریت خود را با زهردرمانی معالجه نمود، این درمان را به مبتلایان آرتریت توصیه نمود. وی ادعا کرد که پاسخ ضد التهابی زهر زنبور عسل برای کاهش التهاب های موجود در سراسر بدن کار می کند. به تازگی، پت واگنر، که دارای MS است، با حمایت از درمان با زهر زنبور عسل به نام "زن زنبور عسل" شناخته شده است و ادعا می کند که به طور موثر خود را درمان کند.

روش درمان با زهر زنبور عسل
در یک جلسه درمان معمولی، 20 الی 40 عدد زنبور عسل استفاده می شود. زنبور عسل با یک انبر گرفته شده و در یک قسمت خاص بدن قرار داده می شود. پس از گزیدگی، فرد تحت درمان مجاز است كه تا 10 الی 15 دقيقه به همان صورت باقي بماند. گاهی اوقات از یخ برای کاهش درد در زمان قبل و بعد از گزش استفاده می شود.

بسیاری از اجزای زهر زنبور عسل مورد مطالعه قرار گرفته اند، که برخی از آنها اثرات بیولوژیکی را ایجاد می کند که می تواند گریبان گیر افراد مبتلا به MS شود. مطالعات مختلف اجزای زهر زنبور عسل را ارزیابی کرده اند و دریافتند که این اجزا، ترکیبات التهابی و همچنین ضد التهابی دارند.

آپامین، یک جزء از زهر زنبور عسل، دارای اثرات مفیدی است. این دارو برای درمان خستگی و نخوت، ضعف پا و مشکل پیاده روی موثر شناخته شده است. با این حال، مشخص نیست که زهر زنبور عسل بتواند به اندازه کافی سطح بالایی از آپامین در سیستم عصبی مرکزی تولید کند تا تأثیر قابل توجهی روی کانال های پتاسیم داشته باشد.

مطالعه تاثیر درمان با زهر زنبور عسل در یک مدل حیوانی مبتلا به MS، انجام شده است. این مطالعات انجام شده در موش ها شامل سه بار تزریق زهر زنبور عسل در هفته می شود که هر یک از آنها بین 4 تا 160 زخم است. در این مطالعه، سم زنبور عسل هیچ مزیت قابل توجهی نداشت و در برخی موارد ظاهرا اثرات منفی به همراه داشته است.

اگر چه گزارش های جداگانه ای از افراد مبتلا به MS که اثرات مفید را در درمان با زهر زنبور عسل تجربه کرده بودند دریافت شد، اما مطالعات بیشتری نشان می دهد که هیچ اثر قابل ملاحظه ای بر روی درمان این بیماری نداشته است. در هلند در سال 2004، یک مطالعه بالینی با کیفیت بالایی برای درمان با زهر زنبور عسل انجام شد.

برای تعیین اثر زهر زنبور عسل از روش های بالینی و MRI استفاده شد. اگرچه شرکت کنندگان درمان را خوب تحمل کردند، اما این درمان هیچ تاثیر مثبت قابل توجهی بر روی اندازه گیری های MRI، حملات، پیشرفت ناتوانی، خستگی یا کیفیت زندگی نداشت.

اثرات نامطلوب زهر زنبور عسل
بطور کلی، این درمان به خوبی قابل تحمل است. تورم، رطوبت، و قرمزی در قسمت های گزیده شده شایع ترین شکایات هستند. یک پنجم افراد گزیده شده مبتلا به خارش، اضطراب و یا کوفتگی می شوند. علائم مشابهی نیز ممکن است رخ دهد.

مرگ و میر ناشی از زهر زنبور بسیار نادر است اما ممکن است. در ایالات متحده، تقریبا هر ساله 40 نفر از نیش زنبورها می میرند. اکثر این مرگ و میر ناشی از آنافیلاکسی، یک واکنش آلرژیک شدید است. با این حال، ممکن است که برخی از این مرگ و میر ناشی از حملات قلبی باشد که ناشی از استرس واکنش های آلرژیک خفیف همراه با کم آبی بدن، گرما یا شرایط پیش از قاعدگی است. حتی در افراد بدون سابقه واکنش های آلرژیک به نیش زنبور، واکنش های شدیدی ممکن است رخ دهد. به منظور داشتن آمادگی برای این شرایط اتفاقی، یک کیت مخصوص گزش زنبور عسل یا ماشین خودکار Epi-Pen در طول درمان باید در دسترس باشد.

در حال حاضر مدرکی دال بر اینکه زهردرمانی برای مبتلایان به MS سودمند باشد وجود ندارد. علاوه بر این، این درمان دارای پتانسیل تولید عوارض جانبی نادر، اما بسیار جدی، از جمله ورم ملتحمه، التهاب سیستم عصبی مرکزی، واکنش های شدید آلرژیک و حمله قلبی است. باید به منظور کاهش خطر ابتلا به این درمان، اقدامات احتیاطی لازم انجام شود.

منبع »  کتاب زنبورها چه میکنند